You Have 1 Item in your Cart. Price is $199
Ulica Rakowiecka po 1945, po lewej budynek SGH (nr 24)
Siedziba Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (nr 2a)
Sztab Generalny Wojska Polskiego (nr 4a)
Ulica Rakowiecka w jej zachodniej części
Tablica na ścianie budynku przy ul. Rakowieckiej 15 w Warszawie, upamiętniająca mieszkańców okolicznych domów zamordowanych w tym miejscu przez Niemców w czasie powstania warszawskiego
Tablica upamiętniająca walki w czasie powstania warszawskiego na budynku przy ul. Rakowieckiej 28
Tablica upamiętniająca Krystynę Krahelską na ścianie budynku przy ul. Rakowieckiej 57
Tablica ufundowana przez żołnierzy AK w hołdzie torturowanym i zamęczonym w okresie terroru komunistycznego - miejsce pamięci na murze mokotowskiego więzienia
Tablica na budynku przy ul. Rakowieckiej 59 A upamiętniająca odznaczenie w nim przez gen. Stefana Roweckiego "Grota" - Jana Piwnika ps. "Ponury" i Jana Rogowskiego ps. "Czarka" Krzyżami Srebrnymi Orderu Wojennego Virtuti Militari
Rzeźba mamuta przed Muzeum Geologicznym
Ulica Rakowiecka w Warszawie - jedna z głównych ulic warszawskiego Starego Mokotowa, o długości 1560 m, biegnąca w kierunku wschód-zachód, od ul. Puławskiej, przecinając al. Niepodległości do ul. św. Andrzeja Boboli łączącej ul. Wołoską z ul. Batorego. Na odcinku między ul. Puławską i al. Niepodległości ulica jest dwukierunkowa, z 2 pasami ruchu w każdą stronę, natomiast na odcinku między al. Niepodległości a ul. Boboli jest jednokierunkowa (w kierunku wschodnim), dysponując 2 pasami. Na tym odcinku wzdłuż ulicy biegną również tory tramwajowe: jadąc ze Śródmieścia tramwaje skręcają tu z alei Niepodległości w kierunku ul. Wołoskiej. Od strony wschodniej ulicę zamyka wielki kompleks biurowy Europlex.
Początki i pochodzenie nazwy Ulica Rakowiecka była dawną drogą wsi Mokotów, prowadzącą do wsi Rakowiec i Wyględów. W XVIII wieku biegła wśród pól i ogrodów, została uregulowana około 1850 roku. Później Rakowiec został oddzielony od Rakowieckiej ogródkami działkowymi, a obecnie osiedlem Ekopark.
Pierwsze większe budynki, jakie przy niej wybudowano przed wybuchem I wojny światowej, to:
1897-1900: dom Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności
1900: 20 budynków koszar Lejb-Gwardyjskiego Keksholmskiego Pułku Piechoty i obok cerkiew - obecnie Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego
1904: mokotowskie Więzienie Karne
1910-1914: pierwsze kamienice przy ul. Puławskiej.
Dwudziestolecie międzywojenne
Przy Rakowieckiej w 1924 roku rozpoczęto budowę (po obu stronach al. Niepodległości) gmachów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i Szkoły Głównej Handlowej (pierwszy jej pawilon oddano do użytku w 1925 roku). Okolica ta intensywnie rozbudowywała się w latach 20. XX wieku: powstały budynki mieszkalne, zarówno wille jak i kamienice. W tym czasie cała Rakowiecka została zabudowana: Państwowy Instytut Geologiczny wprowadził się do nowego budynku w 1930 roku. 1 stycznia 1935 roku otwarto przy Rakowieckiej 61 Dom Pisarzy Towarzystwa Jezusowego.
2 października 1927 roku nastąpiło uruchomienie trakcji tramwajowej, tramwaje linii "3" kursowały na odcinku Puławska-Kielecka (pętla)[1].
Kompleks gmachów Sztabu Głównego Wojska Polskiego przy ulicy Rakowieckiej 4 przekształcono w koszary SS - tzw. SS-Stauferkaserne. Więzienie też było wykorzystywane przez okupanta.
1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 żołnierze Armii Krajowej uderzyli na niemieckie obiekty również w rejonie ul. Rakowieckiej. M.in. 3 kompania szturmowa "Felka" należąca do I Zgrupowania 4 rejonu, wspólnie z kompanią O-2 należącą do Zgrupowania Pułku Baszta Obwodu V AK "Mokotów" zdobyły budynki SGGW (Rakowiecka 26/30). Zwycięstwo to zostało okupione śmiercią dowódcy 3 kompanii por. rez. art. Feliksa Dąbrowskiego "Bohusza" ("Bochusza"). Oddziały Obwodu V AK "Mokotów" poniosły tego dnia ciężkie straty podczas nieudanych ataków na silnie umocnione niemieckie punkty oporu przy ulicach Rakowieckiej i Puławskiej[2]. Na skutek tej porażki znaczna część oddziałów Obwodu V wycofała się do Lasu Kabackiego. Pięć kompanii pułku "Baszta" pod dowództwem podpułkownika Stanisława Kamińskiego "Daniela" obsadziło natomiast bloki mieszkalne w czworoboku ulic: Odyńca - Goszczyńskiego - Puławskiej - al. Niepodległości[3]. W następnych dniach powstańcom udało się jednak rozszerzyć swój stan posiadania oraz zorganizować silny ośrodek oporu na Górnym Mokotowie, jednak nie udało im się opanować linii ul. Rakowieckiej.
Już w nocy z 1 na 2 sierpnia 1944 roku jednostki SS, policji i Wehrmachtu dopuściły się na Mokotowie szeregu zbrodni wojennych. Wzięci do niewoli powstańcy byli rozstrzeliwani, rannych dobijano. Niemcy nie zważali przy tym na fakt, że żołnierze AK prowadzili walkę w sposób otwarty i posiadali przewidziane prawem oznaki żołnierskie - a więc walczyli zgodnie z konwencją haską[4]. Zamordowano między innymi wszystkich polskich żołnierzy schwytanych podczas ataku na niemieckie punkty oporu przy ul. Rakowieckiej[2].
W momencie wybuchu powstania warszawskiego stacjonował tam 3 batalion zapasowy grenadierów pancernych SS[5], który liczył ok. 600 żołnierzy wspartych kompanią czołgów[6]. 1 sierpnia 1944 roku koszary zostały zaatakowane przez żołnierzy AK z batalionu szturmowego "Odwet II" i grupy artyleryjskiej "Granat"[a] jednak doskonale uzbrojeni i dobrze umocnieni SS-mani zdołali odeprzeć polskie natarcie.
W pierwszych dniach powstania w koszarach Stauferkaserne przy Rakowieckiej 4 Niemcy utworzyli prowizoryczne więzienie - przede wszystkim dla mężczyzn[7], a zarazem punkt zborny dla wypędzanych mieszkańców Warszawy. 2 sierpnia w godzinach porannych SS-mani z garnizonu Stauferkaserne przystąpili do pacyfikacji kwartałów Mokotowa położonych najbliżej koszar przy Rakowieckiej 4. Mieszkańców najbliższych ulic, m.in. ul. Rakowieckiej, wypędzano z domów, po czym wśród bicia i krzyku gnano do Stauferkaserne. Do godziny 20:00 kilkuset cywilów było zmuszonych czekać w deszczu na dziedzińcu koszar. SS-mani oddawali nad ich głowami serie strzałów z broni maszynowej, potęgując w ten sposób nastrój paniki[8][9]. Do uwięzionych Polaków przemówił następnie dowodzący garnizonem Stauferkaserne SS-Obersturmführer Martin Patz[b]. Oświadczył on zgromadzonym, że zostali zatrzymani w charakterze zakładników i jeżeli powstanie nie upadnie w ciągu trzech dni, wszyscy zostaną rozstrzelani. Ponadto zapowiedział, że za każdego Niemca zabitego przez powstańców dokonywane będą egzekucje Polaków[10][11]. Następnie mężczyzn odseparowano od kobiet i dzieci, po czym obie grupy ulokowano w różnych blokach koszarowych. Większość kobiet i dzieci zwolniono wieczorem następnego dnia[9].
Więzienie w Stauferkaserne funkcjonowało mniej więcej do połowy września 1944 roku[5], choć wielu Polaków przetrzymywano w koszarach aż do początków października. Po dłuższym lub krótszym pobycie w Stauferkaserne więźniowie byli zazwyczaj kierowani do obozu przejściowego w Pruszkowie lub innych punktów zbornych utworzonych przez Niemców dla wypędzanej ludności Warszawy[12].
Po 10 września 1944 roku radzieckie lotnictwo rozpoczęło bombardowanie koszar we wschodniej części ul. Rakowieckiej.
Po upadku powstania Niemcy 3 listopada 1944 roku spalili Archiwum Akt Nowych znajdujące się w gmachu Szkoły Głównej Handlowej. Zniszczeniu uległo 95% zasobów archiwum[13].
Po II wojnie światowej ul. Rakowiecka okryła się ponurą sławą, przede wszystkim z powodu okrucieństw popełnianych przez komunistów w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej 37. Jednak również niesławny był budynek pod numerem 2A, czyli siedziba Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (wcześniej Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego), któremu podlegały takie służby jak: Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa, Milicja Obywatelska i Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej. Na przesłuchania do tego budynku byli czasem przewożeni więźniowie z więzienia mokotowskiego lub z aresztu w Pałacu Mostowskich. W części bloków ul. Rakowieckiej mieszkali ubecy, w innych, między Wiśniową a aleją Niepodległości - klawisze (strażnicy więzienni)[14].
W 1950 roku u wschodniego zwieńczenia ulicy Rakowieckiej wybudowano kino, które po krótkim czasie otrzymało nazwę "Moskwa" (przy ul. Puławskiej 19/21). Było to jedno z najbardziej znanych kin Warszawy - w nim w latach 70. organizowano Konfrontacje, w ramach których pokazywano filmy niedopuszczone przez cenzurę do szerokiej dystrybucji w PRL. Światową prasę obiegło zdjęcie transportera opancerzonego SKOT stojącego przed kinem Moskwa 13 grudnia 1981 roku na tle reklamy filmu Czas apokalipsy[15].
1 września 1967 roku zamknięto torowisko tramwajowe pomiędzy ulicą Puławską a aleją Niepodległości, równocześnie uruchomiono nową trasę biegnącą od dotychczasowej pętli przy ulicy Kieleckiej do ulicy św. Andrzeja Boboli (wówczas Karola Chodkiewicza) i dalej na Służewiec[16].
Kino "Moskwa" rozebrano w 1996 roku i rok później wzniesiono w tym miejscu kompleks kinowo-biurowy "Europlex", który obecnie zamyka wschodnią perspektywę ulicy. W budynku tym mieściły się kina należące do sieci Silver Screen i później Multikino (do 2010 roku)[17]. Obecnie budynek zajmują biura i firmy usługowe[18].
W pierwszej dekadzie XXI wieku z ulicy Rakowieckiej na Ursynów przeniosła się Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, opuszczając kompleks budynków przy Rakowieckiej 26/30.
Strona północna: